მსოფლიოს ღირსშესანიშნაობები

გიზის პირამიდებზე გამოსახულია სამი დიდი პირამიდა, მათ შორის ყველაზე დიდი არის ფარაონ ხეოფსის პირამიდა, რომელიც ააშენეს მე-16 საუკუნეში. პირამიდის სიმაღლე იყო 147 მეტრი, ამჟამად კი 136 მეტრია. პირამიდის თოთეული გვერდის სიგრძე არის 233 მეტრი. ფარაონ ხეოფსის პირამიდის ასაშენებლად დაიხარჯა 2 300 300 ლოდი და მშენებლობის ხალგრძლივობა 20 წელია. პირამიდის აშენებაზე დააოხლოებით 100 000 მუშა ჩართული იყო. გიზის პირამიდებზე სიმაღლით გამოსახული მეორე პირამიდა არის ფარაონ ხეფრენის პირამიდა. ფარაონ ხეფრენის პირამიდის სიმაღლე არის 143 მეტრი,ფუძის სიგრძე კი 215 მეტრია. პირამიდის არქიტექტორი იყო ბერიბი. თავისი სიმაღლით გიზის პირამიდებზე გამოსახული მესამე პირამიდა არის ფარაონ მიკერინასის პირამიდა, რომლის სიმაღლე არის 66 მეტრი, ერთი გვერდის სიგრძე კი 108 მეტრი. პირამიდის არქიტექტორი იყო დებ-ხეინი.

ტაჯ-მაჰალი 1631-1653 წლებში დაახლოებით 20 000 მუშის მიერ აშენებული იყო. ტაჯ-მაჰალის ყველაზე ნაცნობი ელემენტია თეთრგუმბატიანი მარმარილოთა მავზოლეუმი. მისი სიმეღლე 74 მეტრს, სიგანე 56 მეტრს, ხოლო დიდი გმბატის დიამეტრი კი 17 მეტრს აღწევს. ტაჯ-მაჰალის კედლები თეთრი გაპრიალებული მარმარილოთა მოპირკეთებულია, რომელიც ოქროსავით ბზინავს შუადღის მზის ქვეშ.

ბიგ-ბენის ისტორია დაიწყო 1844 წელს. ის არის ზარი, რომელიც იწონის 14 ტონას, სიმაღლე 2 მეტრია, ხოლო დიამეტრი კი 3 მეტრია. ბიგ-ბენის არქიტექტორი არის ჩარლზ ბერი. დღემდე ზუსტად არავინ იცის საიდან წარმოიშვა სახელი "ბიგ-ბენი", მაგრამ არსებობს მოსაზრება, რომ ზარის სახელი დედოფალი ვიქტორიას და დროინდელი მოკრივე ბენჟამენ კაუნტთან არის დაკავშირებული.

თავისუფლების ქანდაკება ამერიკის თავისუფლების სომბოლოა. მდებარეობს ნიუ-იორკში, ლიბერტი აილენდზე. ქანდაკება თავდაპირველად 1855 წელს პარიზში დაიდგა, შემდეგ კი 850 ნაწილად დაშალეს და ამერიკაში ჩამოიტანეს. ეს ფრანგი ხალხის ამერიკელებისთვის საჩუქარი იყო და დღემდე ნიშნავს "მეგობრობას". ქანდაკება 91 ტონის სიმძიმის სპილენძის ფურცლებისაგან შედგება და მისი სიმაღლე 94 მეტრია.

ჩინეთის დიდი კედელი, ჩინეთის უდიდესი არქიტექტურული ძეგლია, რომელიც მდებარებს ჩრდილოეთ ჩინეთში და მიუყვება აღმოსავლეთიდან დასავლეთის მიმართულებით 8851,9 მეტრ სიგრძეზე. დიდი კედლის მშენებლობა დაიწყო ძვ.წ. მე-3 საუკუნეში, იმპერატოს ცინ-ში-ხუანდის მიერ. მშენებლობაში მონაწილეობდა დაახლოებით 2 მ-ნი ადამიანი.

კრისტო-რედენტორი (პორტ. Cristo Redentor - მსხნელი ქრისტე) - იესო ქრისტეს ცნობილი ქანდაკება, რომელიც მდებარეობს ბრაზილიის ქალაქ რიო-დე-ჟანეიროში. ქანდაკება 1922-1931 წწ. პარიზში დამზადდა და დაიხარჯა 250 000 დოლარი. მისი სიმაღლე 32 მეტრია და იწონის 42.6 ტონას.

მაჩუ-პიკჩუ ააშენდა 1430-1462 წლებში და ემთხვევა ტუპაკ ინკა იუპანკის მმართველობის პერიოდს. მდებარეობს პერუში, მისი სიმაღლე 2430 მეტრია, ფართობი კი 13 კვ. კილომეტრი.

კოლოსეუმი - გიგანტური ამფითეატრი, ძველო რომის არქიტექტურული ძეგლი. კოლოსეუმი მდებარეობსრომაული ფორუმის მარჯნივ და მისი მშენებლობა დაიწყო 70-72 წწ. იმპერატოს ვესპასიანეს ზეობის დროს და დასრულდა იმპერატოს ტიტუსის დროს. მისი სიგრძე 190 მეტრი, სიგანე კი 156 მეტრია. იგი დღეს რომის მრავალპეროვნების სიმბოლოს წარმოადგენს.

პიზის კოშკი მდებარეოს იტალიის ქალაქ პიზაში. ის აგრეთვე ყველაზე ძველი კოშკია - 800 წელზე მეტი ხნისაა. კიშკის მშენებლობა მიმდინარეობს მე-12 საუკუნის ბოლოს. პროექტის ავტორი ბიმინო პიზანოა, კოშკს გააჩნია 294 საფეხური, სიმაღლე კი 55,86 მეტრია.

ეიფელის კოშკი - მდებარეოს საფრანგეთის ქალაქ პარიზში. მისი სიმაღლე 324 მეტრია, თვითონ კოშკის სიმაღლე 300 მეტრია, ტუმცა მას თავზე 24 მეტრის სიმაღლის ანტენა ადგას. ეიფელის კოშკი ააშენდა 1889 წელს და მისი აშენების დროს ყველაზე მაღალი სტრუქტურა იყო მთელი მსოფლიოში, კოშკის სახელი დაერქვა პროექტის ავტორი ინჟინერი გუსტავ ეიფელის პატივისცემად და წელიწადში 5.5 მილიონზე მეტი დამთვალიერებელი ჰყავს.

ქალქულის კოშკი ან ყიზყალასი, მე-12 საუკუნის არქიტექტურული ძეგლი აზერბაიჯანის ქალაქ ბაქოში. მისი სიმაღლე 28 მეტრია. ქალქულის კოშკის ლეგენდის მიხედვით ამბობენ, რომ მდიდარი შაჰის ქალიშვილს ერთი ღარიბი ბიჭი შეუყვარებია, ამის გამო შაჰმა გოგოს კოშკში ჩაუკეტა. ამ კოშკში შეყვარებული გოგო თავი მოიკლა.

აია-სოფია - 360-404 წლებში ყოფილი ბიზანტური მართლმადიდებლური ეკლესია, რომელიც მოგვიანებით 1453-1935 წლებში მეჩეთად გადაკვეთა ოსმანთა მიერ, შემდეგ ანუ 1935 სლიდან დღემდე კი მუზეუმია თურქეთის ქალაქ სტამბოლში. მისი სიგრძე - 82 მეტრია, სიგანე - 73 მეტრია, სიმაღლე კი - 55 მეტრია.

ალი და ნინოს ქანდაკება - მარადიული სიყვარულის ქანდაკება, რომელიც იქონის 7 ტონას და მდებარეობს ბათუმში. 8 მეტრის სიმაღლის ქალის და მამაკაცის მოძრავი ქანდაკება, ცნობილი ქართველი მხატვრისა და მოქანდაკის თამარ კვესიტაძის საავტორო ნამუშევარია. ძველი ცნობილი აზერბაიჯანელი მწერლის ყურბან საიდის რომანი "ალი და ნინოს" სახელს ატარებს. 2010 წელს შექმნილი ქანდაკება სიყვარულთან ერთად, ასევე აზიისა და ევროპის დაკავშირების სიმბოლოდაც იქცა.

დედა სომხეთი - მდებარეობს სომხეთის ქალაქ ერევანის ცენტრში, ახტანაკის ანუ გამარჯვების პარკში. საბჭითა კავშირის მიერ მეორე მსოფლო ომში გამარჯვების აღსანიშნავად დადგმული ქანდაკებაა.